Bezwzględnie obowiązujący charakter art. 210 § 1 KSH sprawia, że w umowie spółki nie ma możliwości odmiennego określenia kręgu podmiotów zdolnych do jej reprezentowania w sytuacjach określonych w cytowany przepisie.

Wyłączone jest tu zastosowanie art. 103 § 1 KC, który przewiduje możliwość potwierdzenia czynności, w tym przypadku przez organ do tego umocowany, co sprawia, że czynności nieważnej od samego początku nie można “naprawić”. 

W stanie faktycznym będący podstawą dla przedmiotowego wyroku SN spółka z o.o. zawiera umowę na dostarczenie urządzenia, po czym zawiera ona przez członków swojego zarządu umowę cesji praw z tej umowy z członkiem zarządu, który jednocześnie z innym członkiem zarządu działa jako wspólnik spółki cywilnej. Czynność dopiero następczo zostaje potwierdzona przez umocowanego uchwałą wspólników pełnomocnika spółki. Będąca stroną wspomnianej umowy o dostarczenie urządzenia osoba trzecia nie została poinformowana przez spółkę o zawarciu umowy cesji, w związku z czym przekazała należne z umowy wynagrodzenie właśnie spółce, która to przekazała je dalej, tj. dla spółki cywilnej której wspólnikiem był jej członek zarządu. 

W związku z powyższym spółka z o.o. wytoczyła powództwo przeciwko byłym już członkom zarządu o zwrot świadczenia jej zdaniem nienależnego. Argumentowała to tym, że umowa cesji prawa zawarta między spółką a jej członkami zarządu była nieważna i nie mogła stać się ważna przez późniejsze powołanie pełnomocnika i jej potwierdzenie. Rozpatrujący przedmiotową sprawę Sąd Okręgowy zasądził na rzecz spółki z o.o. będącej powódką wnioskowaną kwotę podnosząc jednocześnie, że umowa zawarta niezgodnie z art. 210 § 1 KSH jest bezwzględnie nieważna na podstawie art. 58 KC i nie ma możliwości potwierdzenia takiej czynności w trybie art. 103 KC. Powyższe, znalazło również potwierdzenie w wyroku Sądu Apelacyjnego udzielającego pogląd sądu niższej instancji.

Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, który to zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym przez SR i SO, uznając że w sytuacji naruszenia art. 210 § 1 KSH nie znajdzie analogicznego zastosowania art. 103 § 1 KC, przewidujący możliwość potwierdzenia czynności dokonanych przez falsus procuratora w odniesieniu do tzw. czynności prawnej kulejącej (negotium claudicans). Jeżeli czynność prawna jest bezwzględnie nieważna od samego początku, nie ma możliwości jej potwierdzenia przez właściwy organ spółki.

Omawiany stan faktyczny i wydane na jego podstawie orzeczenie porusza istotne i powtarzalne w praktyce zagadnienie, tj. skutki naruszenia zasad reprezentacji spółki w umowie z członkiem zarządu. W doktrynie pojawia się wiele głosów postulujących przyjęcie, sprzecznego z przedmiotowym orzeczeniem, poglądu dopuszczającego potwierdzenie umowy zawartej przez spółkę z członkiem jej zarządu z naruszenia art. 210 § 1 KSH i zaliczenia powstałej sytuacji do kategorii działania jako tzw. fałszywego organu. 

Źródło: Wyrok SN z 3.10.2019 r., I CSK 122/16