PRAWNA OCHRONA MARKI

Czy Twoja marka jest bezpieczna?

Lubisz Coca-Colę? Kupujesz Adidasy? A może… jeździsz Mercedesem?
No właśnie. TO są marki! – powiesz.
Dobrze. Wyobraźmy sobie w takim razie, że robisz nieduże zakupy w środku tygodnia. Na liście zakupów masz chleb, szynkę i pomidory. Wracając z pracy, wstępujesz do pobliskiego sklepiku „U Jadzi”. Dlaczego tam? Bo mówi się u Ciebie w domu, że Jadzia ma zawsze świeży towar. I niedrogi.
Czy „Jadzia” jest marką?

Co to jest marka według ustawodawcy?

W ustawie o prawie własności przemysłowej (art. 120) znajdujemy następującą definicję:
„Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.”
Tyle ustawodawca.
I jak – w świetle powyższej definicji – widzisz „Jadzię”? Czy nie jest tak, że „Jadzia” jest u Ciebie w domu synonimem produktów o wysokiej jakości i przystępnej cenie? Prawdopodobnie w domach Twoich sąsiadów jest podobnie.

Posłuchaj podcastu: dr Małgorzata Rejmer występuje gościnnie jako ekspert w rozmowie z Mikołajem Lechem, rzecznikiem patentowym prowadzącym podcast Prawna Ochrona Marki.

Marka jest wartością niematerialną i prawną, która tworzona jest w każdym biznesie.

Niektórzy przedsiębiorcy kreują markę świadomie. Każdy jednak to czyni – nawet, jeżeli robi to nieświadomie.
Marka wiąże się także z wymiernymi korzyściami finansowymi, z których przedsiębiorcy bardzo rzadko korzystają.
W celu jak najlepszego wykorzystania marki, najlepiej jest ją zabezpieczyć. Marka powinna być chroniona – w większości przypadków firmy nie korzystają ze wzmocnionej ochrony w Urzędzie Patentowym. Wbrew powszechnej opinii, wpis do CEiDG nie stanowi żadnego zabezpieczenia marki.

Małgorzata Rejmer

Doktor Nauk Prawnych

Członek MDRT

Skontaktuj się:

Zapisz się na nasz comiesięczny newsletter,
a otrzymasz PDF „7 rzeczy, których nie wiesz o zarządzie sukcesyjnym”

4 ważne powody, dla których warto zainteresować się prawną ochroną marki:

Jeżeli marka nie jest chroniona prawem patentowym, biznes i jego właściciel narażeni są na działania konkurencji.

Czy wiesz, że konkurencja może w każdej chwili zarejestrować firmę z wykorzystaniem Twojej marki i w dodatku w tej samej branży?

Zdarza się też, że robi tak były pracownik albo były wspólnik. Ochrona marki, która nie jest zarejestrowana w Urzędzie Patentowym jest bardzo trudna. Swoich praw trzeba dochodzić w sądzie. Jeżeli konkurencja zarejestruje markę w Urzędzie Patentowym, wówczas paradoksalnie jej pozycja prawna jest dużo korzystniejsza. W Urzędzie Patentowym obowiązuje zasada: kto pierwszy – ten lepszy. Ochronę uzyskuje ten, kto pierwszy o nią wystąpi.

Konkurencja, po przejęciu marki, może nawet zażądać od Ciebie:

  • zaprzestania działalności z wykorzystaniem tej samej marki,
  • wypłaty odszkodowania z tytułu nieuprawnionego z niej korzystania.

Niezarejestrowana marka narażona jest również na nowy rodzaj kradzieży – tzw. trademark troll. Działanie to polega na zlokalizowaniu firmy, która nie chroni własnej marki i zarejestrowaniu jej na siebie. Następnie firma dostaje propozycję nie do odrzucenia, aby odkupić znak towarowy, który – wydawałoby się – jest jej własnością.

Ochrona marki w internecie

Jeżeli zarejestrujesz swoją markę:

  • możesz skutecznie walczyć z osobami i firmami naruszającymi Twoje prawa w internecie,
  • masz możliwość zablokowania nieuczciwego konkurenta na Allegro, eBay, Fecebooku i innych portalach.
  • łatwo rozprawisz się z próbami wyłudzenia np. z tytułu opłat za używanie domeny.
Pojęcie nieodpłatnego świadczenia oznacza wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których następstwem jest nieodpłatne uzyskanie korzyści, mających konkretny wymiar finansowy.

Bezpłatne korzystanie z logo lub znaku towarowego (czyli marki) może mieć charakter świadczenia nieodpłatnego. Zdaniem wielu organów podatkowych oraz sądów jest to działanie bezprawne. Jeżeli ktoś otrzymuje prawo do bezpłatnego używania logo lub znaku towarowego, uzyskuje nieodpłatne świadczenie, od którego powinien zapłacić podatek.

Ci, którzy zignorują ten obowiązek są narażeni na poważne domiary podatkowe ze strony fiskusa.

Warto wiedzieć, że prawo do korzystania z marka podlega wycenie metodą rynkową.

Prawnie chroniona marka zabezpiecza nestora

Jeżeli jesteś przedsiębiorcą, to Twoja marka jest Twoim aktywem i ma swoją wartość. 

Czy wiesz, że kiedy zarejestrujesz swoją markę w Urzędzie Patentowym, możesz ją wykorzystać jako źródło zabezpieczenia finansowego na przyszłość?

Masz prawo – dzięki procedurze prawnej ochrony marki – pobierać opłatę licencyjną za korzystanie z marki od swoich sukcesorów. Opłata licencyjna jest określana na podstawie przychodów osiąganych przez przedsiębiorstwo, którego właścicielami byli nestorzy, a które zostało przejęte przez sukcesorów. Dla Ciebie, jako nestora, jest to przychód, od którego zapłacisz podatek dochodowy. Nie będziesz miał obowiązku zapłaty podatku VAT.

Prawo do marki jest prawem podmiotowym, co oznacza, że podlega dziedziczeniu w przypadku śmierci osoby uprawnionej. W przypadku, gdy marka jest aktywem spółki, udziały w niej zostaną przeniesione na spadkobiercę wskazanego w umowie spółki lub/i w testamencie.

Prawnie chroniona marka zabezpiecza sukcesora

Częstym problemem w procesie sukcesji jest zapewnienie samodzielności decyzyjnej sukcesorów po zrealizowaniu sukcesji własności. Nestorzy, w obawie o swoje bezpieczeństwo finansowe, pozostawiają sobie taką część udziałów w spółce, która zapewni im zakładaną wysokość dochodu. 

Rozwiązanie to jest niekorzystne dla obu stron: 

  • dla nestora, bo nie wie, jakie zyski będą wypracowywali sukcesorzy i czy będą one wystarczające na jego utrzymanie, 
  • dla sukcesora, bo nie może samodzielnie podejmować decyzji dotyczących biznesu; często potrzebuje zgody udziałowca – nestora. 

Natomiast opłata licencyjna za korzystanie z marki jest rozwiązaniem transparentnym i zapewniającym sukcesorowi pełną decyzyjność, gdyż nestor nie musi wówczas posiadać udziałów w spółce. Opłatę licencyjną wlicza się do kosztów prowadzenia działalności.

Jeżeli zarejestrujesz i wycenisz swoją markę, zyskujesz dodatkowe korzyści w sytuacji, gdy zdecydujesz się sprzedać biznes operacyjny.

Nabywca Twojej firmy może być zainteresowany dalszym używaniem marki.

Dla Ciebie wiąże się to z następującymi benefitami:

  • Stanowi argument negocjacyjny – fakt, że marka jest prawnie chroniona i można korzystać z przywilejów z tym związanych (między innymi podatkowych), może pozytywnie wpłynąć na decyzję o nabyciu Twojego biznesu operacyjnego.
  • Masz możliwość pobierania opłaty licencyjnej z tytułu korzystania z marki pomimo sprzedaży biznesu operacyjnego.
  • Zyskujesz dodatkową korzyść finansową – nabywca spółki operacyjnej kupuje także udziały w spółce chroniącej markę.

Zarejestrowana i wyceniona marka może stanowić zabezpieczenie kredytu. Im wyższa wartość rynkowa marki, tym większa szansa na akceptację takiego zabezpieczenia przez bank.

Marka może być także pomocna w przypadku upadłości firmy. Każda marka ma swoją wartość. Jeśli uda się ją sprzedać, to dług firmy zmniejszony.

Podsumowanie

Najważniejsze argumenty przemawiające za uporządkowaniem kwestii związanych z ochroną marki są następujące:

Chcesz uniknąć ryzyk prawnych i podatkowych związanych z marką? Zapraszamy, dowiedz się, jak możemy Ci pomóc.