Zwolnienie z VAT przy sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu – wyrok WSA w Gdańsku

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wydał przełomowe orzeczenie dotyczące prawa do zwolnienia z VAT przy sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu przez przedsiębiorstwa prowadzące wyłącznie działalność zwolnioną. Wyrok ten stanowi istotny głos w dyskusji o granicach wykładni literalnej i celowościowej ustawy o VAT.

Stan faktyczny tej sprawy.

Sprawa dotyczyła spółki z branży medycznej, której działalność polegała na świadczeniu usług rehabilitacyjnych objętych zwolnieniem z VAT. Spółka korzystała z samochodów osobowych na podstawie leasingu operacyjnego, które wykorzystywała wyłącznie w działalności zwolnionej. Po zakończeniu umów leasingowych planowała wykup pojazdów i ich sprzedaż.

We wniosku o interpretację indywidualną spółka wskazała, że sprzedaż samochodów powinna korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Argumentowała, że pojazdy były używane wyłącznie w działalności zwolnionej, a przy ich wykupie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił jednak prawa do zwolnienia, uznając, że przechowywanie samochodów po wykupie nie stanowi faktycznego wykorzystania w działalności zwolnionej. Zdaniem organu podatkowego spółka nie spełniła warunku wykorzystywania towarów wyłącznie do celów działalności zwolnionej.

Podstawy prawne i znaczenie wykładni celowościowej

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwolniona od podatku jest dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej, jeśli podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy ich nabyciu. Przepis ten realizuje art. 136 lit. a dyrektywy VAT 2006/112/WE i ma na celu zapobieżenie podwójnemu opodatkowaniu.

W orzecznictwie sądów administracyjnych i Trybunału Sprawiedliwości UE podkreśla się, że przepisy o zwolnieniach z VAT należy interpretować z uwzględnieniem celu regulacji, jakim jest zachowanie neutralności podatku. Literalna wykładnia, prowadząca do ponownego obciążenia podatnika VAT-em mimo braku prawa do odliczenia, byłaby sprzeczna z zasadami wspólnego systemu VAT.

Rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku

WSA w Gdańsku uchylił interpretację indywidualną Dyrektora KIS i przyznał rację podatnikowi. Sąd wskazał, że spółka spełnia oba warunki wymagane do zastosowania zwolnienia z VAT. Po pierwsze, nie miała prawa do odliczenia VAT przy wykupie pojazdów. Po drugie, samochody były wykorzystywane wyłącznie w działalności zwolnionej, a samo ich przechowywanie przed sprzedażą nie pozbawia tego charakteru.

W uzasadnieniu wyroku sąd zwrócił uwagę, że organ podatkowy dokonał błędnej interpretacji przepisów, wychodząc poza stan faktyczny przedstawiony we wniosku. Spółka nie prowadziła działalności opodatkowanej, więc nie istniało ryzyko wykorzystania samochodów w innym celu. Przechowywanie towaru przed sprzedażą jest normalnym elementem obrotu gospodarczego i nie może prowadzić do utraty prawa do zwolnienia.

Znaczenie wyroku dla praktyki podatkowej

Orzeczenie WSA w Gdańsku ma istotne znaczenie dla podmiotów z branż objętych zwolnieniem z VAT, takich jak medycyna, edukacja czy opieka społeczna. Sąd przypomniał, że zwolnienie z VAT należy interpretować z uwzględnieniem jego funkcji ochronnej, a nie w sposób zawężający.

Dzięki temu wyrokowi podatnicy, którzy nie mieli prawa do odliczenia VAT przy nabyciu towarów wykorzystywanych w działalności zwolnionej, mogą bezpiecznie stosować zwolnienie przy ich sprzedaży. Nie ma znaczenia, czy towary były aktywnie użytkowane, czy jedynie przechowywane przed zbyciem. Kluczowe jest przeznaczenie towaru i brak prawa do odliczenia, a nie fizyczne użycie.

Konsekwencje dla podatników

Wyrok WSA w Gdańsku stanowi istotny precedens w zakresie wykładni art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Daje on podatnikom argument do kwestionowania zbyt restrykcyjnych interpretacji organów skarbowych, które ograniczają dostęp do zwolnienia.

Dla przedsiębiorców prowadzących działalność zwolnioną z VAT oznacza to większą pewność prawa i zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania. W praktyce wyrok może wpłynąć na korzystniejsze rozstrzygnięcia w podobnych sprawach dotyczących sprzedaży majątku wykorzystywanego w działalności zwolnionej.

Podsumowanie

Wyrok WSA w Gdańsku z 8 stycznia 2025 r. (I SA/Gd 719/24) przywraca równowagę między wykładnią literalną, a celowościową przepisów o VAT. Pokazuje, że sądy administracyjne coraz częściej stają po stronie podatników, którzy działają w dobrej wierze i przestrzegają zasad neutralności podatkowej.

Decyzja ta powinna skłonić organy podatkowe do bardziej elastycznego podejścia w interpretacji przepisów dotyczących zwolnień, zwłaszcza w odniesieniu do działalności zwolnionej. To ważny krok w kierunku spójnej i racjonalnej praktyki stosowania prawa podatkowego w Polsce.

📩 Potrzebujesz wsparcia prawnego lub podatkowego?
Skontaktuj się z nami przez formularz: www.kf-lex.pl/kontakt

🔹 Poznaj nasz abonament Biznes Assistance – kompleksową opiekę dla przedsiębiorców: kf-lex.pl/uslugi/biznes-assistance